İhracat Vergileri Nelerdir ?

İhracat vergisi, bir ülkenin gümrük sınırlarından satışı için yurtdışına çıkan yurt içinde kullanıma yetecek olandan çok fazlasını yurt dışında satılması maksadıyla gönderilen ihraç mallarını konulan vergilerdir.

İhracat Vergilerinin haricinde bir de ithalat vergisi vardır. İthal edilen mallar üzerinden alınan ithalat gümrük vergileri gibi, ihracat vergileri de dış ticaretten alınan vergi uygulamalarından bir tanesidir.

Burada maksat, dünya üretimi içerisinde söz gelimi petrol, kahve gibi belli başlı bazı mallar bakımından tekel durumda bulunan ülkelerin,

• bu malların ihracatı halinde ihracat vergisi alarak,
• bütçenin maliyetini yabancı müşterilerin üzerine yüklemektir.

Bu vergilerle birlikte ihracat fiyatını arttırarak, malın talebinin sabit olması halinde vergi yükünün devredilmesini sağlar.

Eğer devlet, malların yurt dışını istemez ise engellemek için mallara ek vergi koyma yöntemiyle mani olması da amaçlar arasında sayılabilir.

Dünyada üzerinde tarih boyunca başlıca savaş dönemlerinde uygulanmaya başlamış olan İhracat Vergileri; halen, aynı isim altında olmamakla birlikte, fonksiyonu bakımından benzeri bir şekilde devam eder tarzda petrol ihracatı yapan ülkelerde, belli başlı daha çok gelişmemiş ya da gelişmekte olan Orta Afrika ve Güney Asya ülkelerine uygulanmaktadır.

Osmanlı Devleti zamanında “reftiye” adı altında alınan ihracat gümrük vergileri, Türkiye’de en son olarak İkinci Dünya Savaşı esnasında Toprak Mahsulleri Çıkış Vergisi adı altında uygulanmıştır.

İhracat Vergileri Nedir?

Malların yurt dışına satılması esnasında gümrüklerde alınan vergilerdir.

Ülke içinde ihracata yönelik üretilen malların kalitesinin yükselmesi ile birlikte, gümrük ihraç vergisi olarak hazineye ciddi bir giriş olacak, böylece ihraç edilen mallardan elde edilen kazanç ile ithal edilen ürünlerin giderleri arasındaki fark kapanacak ve ülkemizin cari açık dengesi kapanmış olacaktır.

Dolayısıyla, bu yönüyle ihracat vergileri; ithal edilen ürünlerden alınan gümrük vergilerinin ihracattaki benzerleridir. İhracattan vergi almak, daha çok bir önceki asırda görülen bir uygulama idi.

Bugün artık bu uygulamalar yapılmamaktadır.

İhracat vergilerinin konmasındaki amaç hazineye gelir sağlanmasıyla ilgili olduğundan dolayı, ihracat ürünleri üreten firmaların aşırı kârlar elde etmesini önlemek veya ihracattan vazgeçirerek, söz konusu malların yurt içinde tüketimini teşvik etmek amacı güdülebilir.

bknz: e-ihracat